Jeszcze raz o cukrzycowym obrzęku plamki żółtej – DME

Najpoważniejsze choroby siatkówki oka to zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) oraz cukrzycowy obrzęk plamki (DME). Choroby te, obok jaskry i zaćmy, stanowią główną przyczynę utraty wzroku na świecie. Sama cukrzyca w krajach rozwiniętych wciąż pozostaje jedną z głównych przyczyn ślepoty. Naczynia w gałce ocznej łatwo można obejrzeć (oftalmoskopia dna oczu), warunek jest jeden. Uszkodzenie musi być odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i wszczęte odpowiednie leczenie. W siatkówce znajduje się bardzo wiele drobnych naczyń, które ulegają uszkodzeniu w wyniku cukrzycy. W przebiegu choroby dochodzi do zniszczenia ich delikatnych ścianek i w pewnym momencie zaczynają one przeciekać, przepuszczać płyny, co prowadzi do niedotlenienia siatkówki, obrzęków. Brak tlenu może powodować powstawanie naczyń patologicznych, które mają nieprawidłową budowę i często pękają, dając wylewy do wnętrza gałki ocznej lub na powierzchnię siatkówki. Większość wylewów wchłania się samoistnie, ale zdarza się, że wylew się nie wchłania i wówczas konieczna jest operacja.Nagłe pogorszenie wzroku u chorego na cukrzycę może być właśnie objawem wylewu krwi do wnętrza gałki ocznej z nieprawidłowych naczyń powstających w siatkówce. Cukrzycowy obrzęk plamki – (diabetic macular edema), czyli DME, jest powikłaniem retinopatii cukrzycowej, powodującym pogorszenie widzenia centralnego, związanego z czytaniem i ostrym widzeniem.  To najczęstszy powód pogorszenia wzroku u chorych na cukrzycę. Jest to spowodowane gromadzeniem się płynu w centralnej części siatkówki, czyli plamce żółtej, odpowiedzialnej za ostre, precyzyjne widzenie. Obecność płynu w tym miejscu to efekt jego przenikania z uszkodzonych w przebiegu cukrzycy drobnych naczyń siatkówki. Gromadzący się płyn powoduje obrzęk siatkówki. Pierwszym objawem może być obniżona ostrość wzroku, zwłaszcza przy patrzeniu na wprost, zamglony, rozmazany obraz, zniekształcenie zarysów obrazów. Największym ryzykiem rozwoju DME obarczeni są ci chorzy, którzy mają niewyrównaną cukrzycę z wysokim poziomem cukru we krwi, którzy dodatkowo chorują na nadciśnienie tętnicze i mają zaburzenia lipidowe. Innymi czynnikami sprzyjającymi DME jest stan po operacji zaćmy cukrzycowej, wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, długi czas trwania cukrzycy, otyłość, miażdżyca, niedokrwistość, zaburzenia krzepliwości krwi, nefropatia i proteinuria cukrzycowa, ciąża, ostre infekcje, stres. Mamy wiele metod postępowania w takich przypadkach. Podstawowym sposobem postępowania jest laseroterapia, specjalnie przystosowanym do siatkówki laserem. Terapia ma na celu zahamowanie zmian lub zniszczenie już istniejących. Jest tym bardziej skuteczna, im wcześniej zostanie przeprowadzona. Cukrzycowy obrzęk plamki może występować pod wieloma postaciami. Do każdej dostosowujemy odpowiednią terapię. Laseroterapia nie jest wystarczająco skuteczna w przypadku bardzo rozległego obrzęku, tzw. makulopatii rozlanej. Wówczas stosujemy zastrzyki bezpośrednio do gałki ocznej. To powoduje zmniejszenie obrzęku. Zabieg trwa kilka minut i nie jest bolesny. Lek podaje się w 3 dawkach, czasami trzeba go powtórzyć. Jest bezpieczny i skuteczny. Zabieg witrektomii stosuje się zazwyczaj w zaawansowanych przypadkach retinopatii cukrzycowej, przy powtarzających się wylewach do ciała szklistego, w przypadkach, kiedy wylew się nie wchłania. Zabieg polega na wycięciu ciała szklistego wraz z zalegającą krwią. W miejsce ciała szklistego podaje się zazwyczaj gaz lub mieszaninę gazów, która wchłania się po pewnym czasie, zabezpieczając siatkówkę przed odwarstwieniem.