Cukrzyca a oczy

Ryzyko wystąpienia niektórych chorób oczu m.in. retinopatii, zaćmy i jaskry jest większe u osób z cukrzycą, a każda z tych chorób może spowodować ślepotę. Tylko wczesne wykrycie daje nadzieję na ich powstrzymanie i uniknięcie inwalidztwa. U chorych z cukrzycą typu 1, szczególnie młodych, zmiany oczne na tle cukrzycy mogą wystąpić już w ciągu kilku lat od pojawienia się cukrzycy. W przypadku osób z cukrzycą typu 2 zmiany oczne pojawiają się po 10 – 15 latach od wystąpienia choroby. Zdarza się dość często, że to lekarz okulista, jako pierwszy wykrywa cukrzycę u chorych na podstawie badania dna oka (oftalmoskopia siatkówki obu oczu), np. przed dobraniem okularów.  Retinopatia to jedno z częstych odległych powikłań źle leczonej cukrzycy, które dotyka oczu, a ściślej siatkówki – narządu odbiorczego obrazu świata zewnętrznego. Jeżeli retinologom diabetologicznym (podspecjalność zabiegowa w okulistyce) nie uda się jej powstrzymać, albo zreperować już zaistniałych szkód, prowadzi do ślepoty. Promienie świetlne muszą mieć możliwość dojścia do nieuszkodzonej siatkówki bez żadnych przeszkód po drodze. Dla przykładu zaćma starcza czy cukrzycowa soczewki uniemożliwia widzenie, ponieważ jest zmętniała i nie przepuszcza promieni świetlnych do nieuszkodzonej siatkówki. Retinopatia występuje wtedy, gdy naczynia krwionośne w siatkówce zostaną zablokowane, zaczną przepuszczać krew lub rosnąć w niekontrolowany sposób. Najwcześniejsza retinopatia nieproliferacyjna nie wpływa początkowo na wzrok, chyba, że zmiana dotknie plamki. Ten rodzaj retinopatii może jednak rozwinąć się w poważniejszą formę, więc powinien być monitorowany przez opiekującego się chorym na cukrzycę okulistę. Następne dwa etapy to już zagrożenie ślepotą o obrazie retinopatii proliferacyjnej i makulopatii. Przez długi czas retinopatia nie daje żadnych objawów, więc można o niej nie wiedzieć, dopóki nie będzie zaawansowana powodując częściową utratę wzroku. Im szybciej jakiekolwiek problemy oczami zostaną zauważone i poddane leczeniu, tym większa szansa na to, że leczenie się powiedzie. Badanie w kierunku retinopatii celem jej wczesnego wykrycia należy wykonać raz do roku. Badanie oftalmoskopowe dna oczu uzupełnione jest zdjęciem siatkówki wykonanym przy pomocy specjalnego aparatu cyfrowego. Retinopatii nie można wyleczyć, a proces leczenia nie przywróci utraconego już wzroku, lecz hamuje dalszy postęp w kierunku całkowitej ślepoty. Leczy się ją przy pomocy laseroterapii: precyzyjnymi wiązkami światła laserowego zakleja się przepuszczające krew naczynia krwionośne, zapobiegając pogorszeniu się ich stanu. Leczenie laserowe wykonywane jest przez specjalistę w warunkach ambulatoryjnych, dzięki czemu pacjent może po zabiegu iść do domu. W niektórych przypadkach laseroterapia nie pomaga i konieczne jest leczenie operacyjne. Zamazane i nieostre widzenie może być oznaką niezdiagnozowanej cukrzycy, jako objaw podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Dzieje się tak dlatego, że gdy poziom glukozy we krwi jest zbyt wysoki, soczewka w oku wchłania glukozę i płyn, w skutek czego puchnie, co powoduje zamazanie widzenia. Odwrotnie, wdrożenie insulinowanie wyszczupla soczewkę i obraz widzenia na siatkówce także będzie zamazany. Jest to zjawisko przejściowe i znika, gdy poziom glukozy we krwi wróci do normy. I nie ma sensu ciągle zmieniać okularów, albo wpadać w panikę, że za chwilę oślepnę. Musimy informować pacjentów o tych zaburzeniach widzenia w warunkach wdrażania insulinoterapii, bowiem ta zbieżność w czasie nasuwa im podejrzenie, że insulina im szkodzi. Katarakta z kolei (inaczej zaćma) pojawiają się częściej u cukrzyków i to w młodszym wieku. Katarakta wymaga leczenia tylko wtedy, gdy przeszkadza w widzeniu; leczenie polega na operacyjnym usunięciu soczewki i zastąpieniu jej implantem. Stan środowiska a oczy – ma bezpośrednie powiązanie ze stanem oczu. Promieniowanie słoneczne, temperatura, woda, pyły, komputer, środki chemiczne – to wszystko wpływają na nasz wzrok.