Obalono tezę o rzekomym paradoksie otyłości u cukrzyków

Nadmierna masa ciała zwiększa zagrożenie zawałem serca, cukrzycą oraz przedwczesnym zgonem. Część badaczy na podstawie metaanaliz (to magiczne słowo ma być synonimem wiarygodności wniosków z nich płynących) wywiodła wniosek, że u diabetyków otyłość może wykazywać działanie ochronne, zmniejszając u nich ryzyko zgonu (tzw. paradoks otyłości). W 2013 r. w renomowanym piśmie medycznym w USA (JAMA) ukazała się metaanaliza 97 badań, które objęły blisko 3 mln osób. Wynikało z niej, że osoby z nadwagą były mniej narażone na zgon z różnych przyczyn niż ludzie ważący prawidłowo, a dla osób z otyłością pierwszego stopnia (BMI=30-35kg/m²) nie stwierdzono podwyższonego ryzyka zgonu.

Śmiertelność była wyższa jedyne w grupach najbardziej otyłych tj. z otyłością stopnia 2 i 3 (35-40 i >40kg/m²). W tym roku naukowcy z Harvard School of Public Health przeanalizowali dane dotyczące około 11,5 tys. amerykańskich pracowników medycznych, u których stwierdzono cukrzycę. Podczas 15-letnich obserwacji najmniej zgonów stwierdzono wśród osób, u których wskaźnik masy ciała BMI wynosił od 22 do 25 punktów, czyli z prawidłową masą ciała. Nie zaobserwowano żadnego „paradoksu otyłości”. Przeciwnie – u osób poniżej 65. r.ż. ryzyko przedwczesnego zgonu było tym większe, im większa była masa ciała. Powodem były zwykle powikłania cukrzycy, takie jak choroba wieńcowa i zawały serca, które częściej występują u osób bardziej otyłych. W analizie uwzględniono także wskaźnik talia/biodra i okazało się, że niezależnie od BMI pacjenci o największym obwodzie talii mieli największe ryzyko zgonu. Obwód w pasie tzw. wskaźnik otyłości brzusznej, wiąże się z otłuszczeniem narządów w jamie brzusznej. Tkanka tłuszczowa tam zgromadzona jest aktywna hormonalnie i wydziela związki niekorzystnie wpływające na stan zdrowia człowieka i generująca zespół metaboliczny. Pisaliśmy o tym w doniesieniu: Otyłość metaboliczna – co to takiego? (7.02.2014). Wskazaliśmy tam wyraźnie, że obwód w talii na wysokości pępka u kobiet powyżej 88cm i mężczyzn powyżej 102cm wymaga pilnego leczenia, pomimo, że ich wskaźnik BMI może zaledwie wykazywać nadwagę. W populacji amerykańskiej największe zagrożenie śmiercią miały osoby najszersze w pasie – powyżej 100 cm w przypadku kobiet i powyżej 115 cm wśród panów.